Klasa 7 - 22. Masy wkraczają do polityki.

Przeczytajcie uważnie każdy z poniższych tekstów a następnie spróbujcie odpowiedzieć na pytanie zamieszczone pod nim.

Zadanie 1. Przeczytaj tekst o zmianach politycznych, polegających na odejściu od władzy absolutnej na rzecz monarchii konstytucyjnej i zastanów się nad odpowiedzią na pytanie.

W II połowie XIX wieku nastąpiła aktywizacja społeczeństw państw zachodnich. Mieszkańcy tych państw nie chcieli  być już tylko poddanymi, którzy muszą słuchać swoich monarchów ale dążyli do przyznania im praw politycznych, dzięki którym mogliby się poczuć jak obywatele, którzy mają wpływ na podejmowane przez państwo decyzje.

Dlatego też już w wydarzenia 1848/49 bardzo mocno stawiane były hasła wprowadzania konstytucji, ograniczających uprawnienia władców, a także nadania powszechnych praw wyborczych, które wcześniej były mocno powiązane z różnymi cenzusami, a szczególności z cenzusem majątkowym.
Pierwszym państwem, które zdecydowało się na rozszerzenie kręgu obywateli, którym nadano powszechne prawa wyborcze była Wielka Brytania (w której władza królewska pełniła rolę reprezentacyjną już od końca XVII w.). Zdefiniowane zostały cztery zasady demokratycznego i wolnego prawa wyborczego. Wybory powinny być: powszechne (w wyborach uczestniczą wszyscy spełniający kryterium wieku), tajne (wyborca nikogo nie musi informować na kogo głosował), bezpośrednie (głosowanie bezpośrednio na kandydata), równe (każdy wyborca ma jeden głos).

Pytanie 1.Wyjaśnij, na czym polegała demokratyzacja życia politycznego w drugiej połowie XIX wieku?

Zadanie 2. Przeczytaj fragment tekstu ze strony e-podręcznik (Walka o prawa wyborcze)
i zastanów się nad odpowiedzią na pytanie zamieszczone poniżej.

Link do e-podręcznika:

https://epodreczniki.pl/a/uczynic-prawo-wyborcze-powszechnym-ruch-feministyczny/D8yMdTC1Y 

Pytanie 2. Kim były sufrażystki i jakie prawa wywalczyły na przełomie XIX i XX wieku?


Zadanie 3. Przeczytaj zamieszczony poniżej tekst opisujący ideologie popularne w XIX wieku. Zastanów się, dlaczego zwolennicy liberalizmu krytykowali program socjalistów.

XIX wiek bywa nazywany “wiekiem ideologii”, ponieważ w tym czasie narodziły się wielkie systemy światopoglądowe wpływające na życie społeczne aż do naszych czasów.

Liberalizm (z łac. “libertas” – ‘wolność’) – powstał w opozycji do absolutyzmu:
– najwyższą wartością jest wolność jednostki
– prawa obywatelskie, minimalna ingerencja państwa w życie prywatne
– wolność gospodarcza regulowana jedynie “niewidzialną ręką rynku”
– działania przeciw monarchiom absolutnym (rewolucje w Hiszpanii 1820 i Francji 1830, Wiosna Ludów 1848) – postulat wolności słowa i rozszerzenia praw wyborczych

Skutkiem Wiosny Ludów było m.in. zniesienie pańszczyzny (Galicja, Prusy, Czechy, Węgry).

Konserwatyzm (z łac. “conservare” – ‘zachowywać’) – powstał w opozycji do rewolucji:
– obrona tradycyjnego porządku i wartości (religia, autorytet, rodzina, hierarchia)
– zmiany społeczno-gospodarcze dokonywane wyłącznie ewolucyjnie
– człowiek jest z natury istotą społeczną (krytyka teorii umowy społecznej)
– człowiek kieruje się nie tylko rozumem, ale i namiętnościami (konsekwencją grzechu pierworodnego jest zło w człowieku, więc konieczna jest władza nad ludźmi)

Konserwatyści byli aktywni szczególnie w przywracaniu ładu po rewolucji i rządach Napoleona.

Socjalizm  (z łac. “societas” – ‘wspólnota’) – powstał w opozycji do liberalizmu:
– poddanie wszystkich dziedzin życia kontroli społecznej
– “sprawiedliwość społeczna” (likwidacja nierówności społecznych przez ograniczenie własności prywatnej)
– wartość człowieka polega na jego pracy dla społeczeństwa
Początkowo był to “socjalizm utopijny” (teoretyczne rozważania Henri de Saint-Simona o wzorcowym społeczeństwie), potem podjęto próby tworzenia osad-komun opartych na wspólnocie dóbr i pracy (Robert Owen). W 2. połowie XIX wieku rozwinął się tzw. “socjalizm naukowy” (teoria walki klas Karola Marksa).

Nacjonalizm (z łac. “natio” – ‘naród’)
Ruchy narodowe pojawiły się już na początku XIX w.:
– wątki wolnościowe i narodowe w sztuce romantyzmu (odwołanie do historii i ludowych tradycji, twórca jest wieszczem budzącym naród do działania)
– Wiosna Ludów 1848 (pierwsza ogólnoeuropejska rewolucja) – postulaty utworzenia państw narodowych, m.in. Niemiec i Włoch
– kształtowanie nowoczesnego pojęcia narodu (wspólnota pochodzenia, języka i historii, świadoma swojej odrębności)
Ideologia nacjonalistyczna (narodowa):
– naród jest najwyższą wartością w polityce
– przynależność do narodu jest nadrzędna nad innymi podziałami (a więc wszystkie warstwy społeczne powinny ze sobą solidarnie współpracować)